Granica między normalną utratą wagi, a zaburzeniami odżywiania

Jaka jest granica między normalną utratą wagi, a zaburzeniami odżywiania? Wczoraj dostałam takie pytanie na Instagramie (@wilczoglodna) i uznałam, że jest ono bardzo dobre i warte publicznej odpowiedzi. Swoją drogą bardzo polecam Ci zajrzeć na mój profil już teraz, bo codziennie wrzucam tam przydatne mini-rady dotyczące naszego problemu z jedzeniem, a jak wiadomo, instagramowe story żyje tylko 24 godziny.

No dobrze, a więc jak poznać czy to jeszcze bezpieczna utrata wagi, czy już niebezpieczne zachowania prowadzące do obsesji, chorób i obniżenia jakości życia; słowem do zaburzenia odżywiania? Myślę, że warto zwrócić uwagę na te właśnie punkty.

Intencja

To co mi się wysuwa na pierwszy plan, to intencja. Zwróć uwagę, czy masz powody do tak zwanego odchudzania (nie lubię tego słowa, ale niech już będzie). Naprawdę przekroczyłaś swoją idealną wagę, na przykład siedząc przez pół roku w domu podczas lockdownu? Czy może lata zaniedbań sprawiły, że dorobiłaś się poważnej nadwagi lub otyłości? A może brakuje Ci tylko dwa kilo do dobrej formy i ulubionych jeansów, których rozmiar nie zmienia się od lat? Jeżeli tak, to jak najbardziej masz powód do tego, żeby dobrze przyjrzeć się swoim nawykom żywieniowym i ruszyć dupkę, jeżeli jeszcze jej nie ruszasz.

Jeżeli jednak chcesz zrzucić wagę, by sprostać nierealnemu wizerunkowi promowanemu w mediach, odchudzać się z kości na ości lub nie daj boże reperować w ten sposób niskie poczucie własnej wartości – uważaj. Tu niech zapali Ci się czerwona lampka, bo właśnie wyruszasz w pogoń za białym króliczkiem, którego nigdy nie zdołasz schwytać. Zrozum; żadna waga czy konkretny wygląd, nie dadzą Ci tego, czego szukasz. Poczucia własnej wartości nie odnajdziesz w lustrze (karierze, pieniądzach, związku itd.) . Znajdziesz je tylko w sobie, w środku. I szkoda, że nikt mi tego nie powiedział 25 lat temu.

Sposób

Powiedzmy, że zdecydowałaś, że rozmiar XL nie jest jednak dla Ciebie optymalny. Naczytałaś się mojego bloga lub moich książek (np. Super Laska) i wiesz, że nie należy „obcinać” drastycznie kalorii. Właściwie jedyne co trzeba zrobić, to zrezygnować z tego przysłowiowego pączka dziennie i zacząć słodzić herbatę stewią, a nie cukrem i zacząć od 10 minut dziennie ćwiczeń (tak, dobrze czytasz). Oczywiście mocno tutaj upraszczam. Po więcej szczegółów na temat odchudzania odsyłam do moich starszych postów i książek. Na spokojnie zaczynasz „odkręcać” to, na co zapracowałaś przez lata. Dajesz sobie czas i w stopniowo zmieniasz niekorzystne nawyki.

Na drugim biegunie jest mentalność „wszystko albo nic”. Zaczynasz z grubej rury; od dzisiaj zmieniam co tylko się da! Zaczynam ćwiczyć (najlepiej godzinę dziennie), przestaję jeść słodycze i obcinam kalorie o połowę. Cieszysz się szybkimi efektami, ale radość nie trwa długo; zaraz przychodzi obżarstwo, jo-jo i głęboka załamka. Lądujesz z wyższą wagą niż ta, od której zaczynałaś, a po jakimś czasie ze zniszczonym metabolizmem i zaburzeniami odżywiania. No i z nawykiem objadania się, bo tak długo powtarzałaś schemat „głodówka – obżarstwo”, aż stał się on częścią Twojego życia. Jak to się dokładnie odbywa, pisałam już nie raz.

Obsesja

Jesteś tak skupiona na liczenia każdej kalorii, ważeniu każdego kęsa i swojego ciała, że nie widzisz poza tym nic więcej. Problem co zjeść, kiedy, jak i czy na pewno nie za dużo – staje się solą i treścią Twojego życia. Przez większość czasu myślisz tylko o tym i o tym jak wyglądasz. Wszędzie widzisz jedzenie, jedzących ludzi, odchudzających się ludzi, diety. Zaczyna Ci się wydawać, że cały świat opiera się tylko na tym. Potrafisz gapić się w lustro godzinami i analizować każdą jedną „niedoskonałość”, po czym zamęczasz się tym w myślach.

To tak jakbyś wzięła ogromną lupę i przystawiła do tego niewielkiego aspektu swojego życia. Wszystko wydaje się takie wielkie, ważne i ciężkie, a problem „co zjeść na śniadanie i czy to będzie dobrze, jak poćwiczę, a na kolację odmówię sobie smażonego” – urasta do rangi problemu egzystencjalnego.

Głód

Ten podpunkt zasługuje na szczególną uwagę. „Odchudzając się” czy raczej – wracając do naturalnej, genetycznie zapisanej dla naszego ciała wagi, nie powinnyśmy czuć głodu. Oczywiście nie chodzi o to, że nie możemy czuć go w ogóle. Przed obiadem powinnaś być głodna i mieć na niego ochotę. Nie powinnaś jednak słaniać się na nogach i mieć zawrotów głowy. Także obiad powinien Cię nasycać. „Lekka sałatka” bez wartości odżywczych tego nie zrobi! I umówmy się, zasypianie z nieprzepełnionym żołądkiem to dobra praktyka. Jeżeli jednak zamienia się ona w „skręca mnie z głodu tak, że nie mogę spać”, nie jest to właściwa droga. Takiego głodu nie powinnaś czuć.

Pamiętaj także, że długotrwały głód powoduje wykrzywienie obrazu siebie. Im bardziej chudniesz na głodówkach, tym w gorszym świetle siebie widzisz. Udowodnił to słynny, ale niestety zapominamy, eksperyment głodowy w Minnesocie. No i pewnie sama też to wiesz, prawda?

Wzięcie sobie do serca tego punktu, eliminuje z miejsca głupie diety, posty, głodówki i inne bzdury. To wszystko spowoduje zatrzymanie metabolizmu i jo-jo.

Uczucie

To – według mnie – najważniejszy punkt, który zbiera w całość, to co powiedziałyśmy sobie powyżej i oddaje esencję zaburzeń odżywiania. Mianowicie – uwaga, bo to będzie ważne – przez zaburzenia odżywiania czujemy się jak gówno. Nie mamy siły, radości życia, humoru… niczego. Jedna wielka depresja i cierpienie.

Kiedy mamy normalny stosunek do jedzenia i sportu (co w efekcie prowadzi do spadku wagi), czujemy się po prostu dobrze. I to chyba największa różnica jaką mogę wypunktować. Pamiętasz moje posty o pociągach i odczuciach z ciała? Przeczytaj je za chwilkę, nawet jeżeli już je znasz. Twoje dobre samopoczucie fizyczne i mentalne daje Ci znać, czy robisz coś dobrze, czy źle. Nie można czuć się źle i oczekiwać, że wyjdzie z tego coś dobrego. To tak nie działa!

Zapamiętaj sobie, że zdrowej zmianie towarzyszy spokojna pewność, entuzjazm i cierpliwość. Nigdy nie powinno to być cierpienie, chore podekscytowanie czy rollercoster entuzjazmu i doła.

Feedback bliskich

I po ostatnie: przy zaburzeniach odżywiania nie tylko czujesz się jak to przysłowiowe gówno, ale także tak ono wyglądasz. I bardzo przepraszam za język, ale myślę, że oddaje on tutaj istotę rzeczy. Wypadają Ci włosy, skóra szarzeje, wszystko na Tobie wisi… albo odwrotnie: puchniesz jak balon, masz podkrążone oczy, wzdęcia i zaparcia, a buzia od wymiotów wygląda jak księżyc w pełni. No cud miód, normlanie!

Bliscy to zauważają i zaczynają się o Ciebie martwić. Słyszysz tylko, że masz przestać, bo „jak ty wyglądasz i co się z Tobą dzieje?”. W pracy pytają czy jesteś chora, ale Ty nadal uważasz, że wszystko jest ok. No nie, widocznie nie jest. Jeżeli ciągle słyszysz taki feedback od najbliższych, zacznij się zastanawiać, czy aby na pewno jesteś na dobrej drodze.

*

Na tym kończy się moja lista najważniejszych rzeczy, które odróżniają zdrową utratę wagi od niezdrowej. A Ty co możesz do niej dodać? Jestem ciekawa Twojego osobistego doświadczenia.